ریشهیابی واژه? موسیقی []
واژه? موسیقی از واژهای یونانی و گرفته شده از کلمه? Mousika و مشتق از کلمه? Muse میباشد که نام رب النوع حافظ شعر و ادب و موسیقی یونان باستان است.
موسیقی را هنر بیان احساسات به وسیله? آواها گفتهاند که مهمترین عوامل آن صدا و ریتم هستند و همچنین دانش ترکیب صداها به گونهای که خوشآیند باشد و سبب انبساط و انقلاب روان گردد نیز نامیده میشود.
تعاریف گذشتگان از موسیقی []
پیشینیان موسیقی را چنین تعریف کردهاند: معرفت الحان و آنچه التیام الحان بدان بود و بدان کامل شود. ارسطو موسیقی را یکی از شاخههای ریاضی میدانسته و فیلسوفان اسلامی نیز این نظر را پذیرفتهاند، همانند ابن سینا که در بخش ریاضی کتاب شفا از موسیقی نام بردهاست ولی از آنجا که همه ویژگیهای موسیقی مانند ریاضی مسلم و غیرقابل تغییر نیست، بلکه ذوق و قریحه? سازنده و نوازنده هم در آن دخالت تام دارد، آن را هنر نیز میدانند. در هر صورت موسیقی امروز دانش و هنری گستردهاست که دارای بخشهای گوناگون و تخصّصی میباشد.
صدا در صورتی موسیقی نامیده میشود که بتواند پیوند میان اذهان ایجاد کند و مرزی از جنس انتزاع آن را محدود نکند.
تقسیمبندی موسیقی []
موسیقی به دو بخش تقسیم میشود:
- موسیقی ضربی
- موسیقی بیضرب
موسیقی ضربی به موسیقیهایی گفته میشود که دارای وزن باشد مانند آهنگهایی که برای رقص ساخته شده باشد؛ پیش در آمد، مارش و غیره. موسیقی بیضرب آن است که دارای وزن معیّن و معلومی نباشد که بهترین نمونه? آن آوازهای موسیقی ایرانی میباشد.
موسیقی غنایی به موسیقیای گفته میشود که مستمع به حالی درآید که قدرت تعقّل از او سلب شده و احساسات بر او به گونهای مستولی شود که نداند چه میاندیشد و یا چه میکند. اگر چه انسان را مثلا به یاد خدا اندازد. تشخیص موسیقی غنایی به عهده فرد مستمع است. بیساری از فقها بجز موسیقی غنایی را حلال و جایز میدانندکه بخش بزرگی از آن را شامل میشود. امروزه در رادیوهای ایران واز جمله رادیو نوا موسیقی و ترانه جایگاه فاخری دارد.
روانشناسی []
از نظر روانشناسان موسیقی برای کنترل عواطف انسانی نیز میتواند استفاده شود اگر چه زیانهای بسیاری نیز برای آن برشمرده شدهاست. در اسلام بدلیل اهمیت انسان به مثابه لطیفه ربانیه مسلمانان آگاه، موسیقی را به عنوان دارویی قلمداد میکنند که نباید بدون دستور پزشک و بدون دانایی از تاثیرات آن در عواطف و روحیات مصرف شود زیرا ممکن است منجر به تاثیرات مخربی شود. موسیقی غیر غنا در اسلام بسیار اهمیت دارد، تا جایی که بسیاری از بزرگان اسلام به دستگاههای موسیقی به خوبی تسلط داشتهاند.
|